किरण धामी
फागुन १८, डोटी
डोटीको लक्ष्मी सरस्वती बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था लिमिटेडले ६९ टन उन्नत जातको मकैको बिउँ बिक्री गर्ने भएको छ । जोरायल गाउँपालिका–४ मा रहेको सहकारीले किसानबाट सङ्कलन गरी ६९ हजार ६ सय ८८ किलो मकैको बिउँ बिक्री गर्ने भएको छ । सहकारीले मङ्सिर महिनाबाट किसानबाट मकै सङ्कलन गर्न सुरु गरी चैत्र महिनासम्म प्रमाणीकरण सहित प्याकिङ गरेर पुनः बिउँ किसानसम्म पुगाउने गरेको छ ।
यो वर्षको अहिलेसम्म १४ हजार एक सय ७० किलो मकैको बिउ बिक्री भइसकेको सहकारीका व्यवस्थापक ठक्कर बहादुर कठायतले बताउनुभयो । ५५ हजार पाँच सय १८ किलो बिउँ बिक्रीका लागि तयारी अवस्थामा छ । सहकारीले प्रति केजी ८० रुपैयाँका दरले बिउँ बिक्री गर्दछ । लक्ष्मी सरस्वती बहुउद्देश्यीय सहकारीले अरुण २, अरुण ४, मनकामना ३, पोसिलो, रामपुर, कम्पोजीट लगायतका विभिन्न उन्नत जातका बिउँ बिक्री गर्दै आइरहेको व्यवस्थापक कठायतले बताउनुभयो ।
सहकारीले विभिन्न एग्रोभेट मार्फत बिउँ सप्लाई गर्दै आएको छ । डोटीको जोरायलमा उत्पादन भएको मकैको बिउँ झापा जिल्लासम्मै पुग्ने गरेको सहकारीले जनाएको छ । सहकारीले बिक्री गर्ने बिउँबाट उत्पादन भएको मकै विशेष गरेर पोलेर खान, कुखुराका लागि दाना बनाउन लगायतका विभिन्न प्रयोजनमा आउने गर्छ । सहकारीले गत वर्ष ५४ लाख ४० हजार बराबरको ६८ टन मकैको बिउँ बिक्री गरेको थियो ।
कसरी उत्पादन हुन्छ बिउ ?
मकैको सिजनमा किसानहरूलाई मकै खेती गर्न लगाइन्छ । किसानले शुद्ध बिउ छर्ने गर्छन् । उन्नत जातको बिउ तयार गर्न यस्तो मकै खेती गरेको आसपास अन्य जातको मकै खेती गर्नु हुँदैन । यदि वरिपरि अन्य जातको मकै लगाइएको भए त्यो बिउ शुद्ध नहुन सक्छ । यसरी बिउमा कुनै मिसावट नहोस् भनेर कृषि प्राविधिकहरूले बेलाबेला निगरानी गर्ने गर्दछन् ।
लक्ष्मी सरस्वती बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्था डोटीको हकमा स्थानीय कृषि प्राविधिक तथा बीउ बिजन प्रयोगशाला सुन्दरपुर कञ्चनपुरका प्राविधिकहरूले चेकजाँच गर्ने गरेको सहकारीका व्यवस्थापक ठक्कर कठायतले बताउनुभयो । मकै तयार भयपछि सहकारीले सङ्कलन गर्न सुरु गर्छ । यसरी सङ्कलन भएको मकैको पुनः शुद्धता परीक्षण गरेपछि प्याकिङ गरेर बीउको रूपमा बिक्री गरिन्छ ।
