डिलबहादुर सिंह
पशु चौपायामा फैलिएको लम्मी स्किन महामारीका कारण सुदूरपश्चिम प्रदेशमा १४ हजार ३९० पशु चौपायाको मृत्यु भएको छ । पशुपन्छी तथा मत्स्य विकास निर्देशनालय दिपायलका सूचना अधिकारी पुष्कर नाथका अनुसार पशुमा फैलिएको लम्पी स्किन रोगको महामारीका कारण पशुपालन कृषकहरूको तीन करोडभन्दा बढी रकम बराबरको क्षति भएको छ ।
सूचना अधिकारी नाथ भन्नुहुन्छ, “हालसम्म तीन लाख ४६ हजार ८०८ पशुमा लम्पी स्किन रोगको सङ्क्रमण भएको छ । कतिपय स्थानीय तहहरूले यस यो रोग विरुद्धको खोप समेत लगाएका छन् । उपचारको काम भइरहेको छ ।”
पशुपन्छी तथा मत्स्य विकास निर्देशनालय दिपायलका अनुसार लम्पी स्किन रोगका कारण सबैभन्दा बढी बैतडी जिल्लामा तीन हजार ४४९ र सबैभन्दा कम कञ्चनपुर जिल्लामा १ सय १९ पशुको मृत्यु भएको छ । यसैगरी डोटी जिल्लामा २ हजार ७५, अछाममा २ हजार २ सय ९१, डडेलधुरामा १ हजार ५३०, बझाङमा २ हजार ४२७, बाजुरामा ६९३, दार्चुलामा १ हजार ५३१ र कैलालीमा २ सय ७५ पशुको लम्पी स्किनका कारण मृत्यु भएको छ ।
कैलाली, कञ्चनपुर, बैतडी र बाजुरा जिल्लाका विभिन्न स्थानीय तहहरूमा पशुलाई लम्पी स्किन विरुद्धको खोप लगाइएको छ । कैलालीमा ५ हजार ८००, कञ्चनपुरमा २ सय ९२, बैतडीमा ७ सय र बाजुरामा ३ सय २५ पशुमा लम्पी स्किन विरुद्धको खोप लगाइएको छ । विभिन्न गैरसरकारी संस्थाहरूले पनि लम्पी स्किन रोगको उपचारका लागि स्थानीय तहसँग मिलेर काम गरिरहेका छन् ।
रोगका कारण पशुको मृत्यु भएपनि सरकारी स्तरबाट तथ्याङ्क सङ्कलन बाहेक प्रभावकारी रूपमा राहतका कार्यक्रमहरू सञ्चालन हुन सकेका छैनन् । लम्पी स्किन रोगका कारण पशुमा रोग लाग्ने र मृत्यु हुने भएपछि किसानलाई आर्थिक रूपमा भार परेको छ । दूध दिँदै गरेको भैँसी लम्पी स्किन रोगका कारण मरेपछि ऋण लिएर अर्को भैँसी किन्ने तयारीमा रहेको डोटीको पूर्वीचौकी गाउँपालिका–२ बगलेगका देव ओलीले बताउनुभयो । ओलीले भन्नुभयो, “८० हजार पर्ने भैँसी थियो । बिहान बेलुका दूध दिन्थ्यो । उपचार नपाएर नै मर्यो। अव ऋण लिएर नयाँ भैँसी किन्नु पर्ने भयो ।”
पशुपन्छी तथा मत्स्य विकास निर्देशनालय दिपायलका अनुसार लम्पी स्किन रोगका कारण भएको क्षतिको विवरण प्रदेश स्तरको विपद् व्यवस्थापन समितिमा पेस गरिएको छ । विपद् व्यवस्थापन समितिको सिफारिसको आधारमा प्रदेश मन्त्री परिषद्ले निर्णय गरेपछि लम्पी स्किन रोग विरुद्धको खोपका साथै अन्य राहतका कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरिने बताइएको छ
